Kıdem tazminatı tavanı: 2025’te nasıl hesaplanır ve hak kazanılır?

Kıdem tazminatı, çalışanların iş güvencesini sağlayan önemli bir haktır. İşten ayrılma, işçi tarafından haklı fesih veya belirli özel durumlarda ödenen bu tazminat, 1475 sayılı İş Kanunu ile güvence altına alınmıştır. Bu yazıda, kıdem tazminatına hak kazanma koşullarından hesaplamasına, tavan ücrete ve merak edilen diğer detaylara değineceğiz.

Kıdem Tazminatı Nedir?

Kıdem tazminatı, aynı işyerinde en az 1 yıl çalışmış olan işçilerin iş sözleşmelerinin işveren tarafından feshedilmesi veya işçinin haklı sebeplerle ayrılması durumunda işveren tarafından ödenen bir tazminattır. Kanuna göre, her tam yıl için işçiye 30 günlük brüt ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenir.

2025 Kıdem Tazminatı Tavan Ücreti Ne Kadar?

Kıdem tazminatı hesaplamasında bir tavan ücret belirlenir. İşçinin aylık brüt ücreti bu tavanın üzerinde olsa bile, hesaplama tavan ücret üzerinden yapılır. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan genelgeye göre, 2025 yılı için kıdem tazminatı tavanı 53.919,68 TL olarak belirlenmiştir.

Kıdem Tazminatına Hangi Durumlarda Hak Kazanılır?

Kıdem tazminatı, kanunlarla belirlenmiş belirli koşulların sağlanması halinde hak kazanılan bir ödemedir:

İşveren Tarafından Fesih: İşçinin aynı işyerinde en az 1 yıl çalışması ve sözleşmesinin işveren tarafından, iyi niyet veya ahlak kurallarına aykırılık dışında bir nedenle feshedilmesi durumunda ödenir.
İşçi Tarafından Haklı Fesih: İşçinin sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılıklar veya zorlayıcı sebepler nedeniyle sözleşmesini feshetmesi durumunda kıdem tazminatına hak kazanılır.
Özel Durumlar:
- Askerlik nedeniyle işten ayrılma.
- Kadın çalışanların evlendikleri tarihten itibaren 1 yıl içinde işten ayrılmaları.
- İşçinin ölümü.

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır?

Kıdem tazminatı hesaplaması, işçinin brüt ücreti ve çalıştığı yıl sayısı üzerinden yapılır. Formül şu şekildedir:

Kıdem Tazminatı = (30 Günlük Brüt Ücret) x (Çalışılan Yıl Sayısı)

Bir yıldan artan süreler de oranlanarak hesaplamaya dahil edilir. Ayrıca, yemek, yol, ikramiye gibi düzenli ödemeler de brüt ücrete dahil edilerek hesaplama yapılır.

Örnek: Son brüt ücreti 40.000 TL olan ve aynı işyerinde 2 yıl çalışan bir işçinin kıdem tazminatı 40.000 TL * 2 = 80.000 TL olarak hesaplanır. Bu tutardan %0,00759 oranında damga vergisi düşüldükten sonra işçiye ödeme yapılır. (Örnekte 80.000 TL için yaklaşık 608 TL damga vergisi).

Kıdem Tazminatı Ödenmezse Ne Olur?

Kıdem tazminatına hak kazanan bir işçinin tazminatı işveren tarafından zamanında ödenmezse, açılacak bir davada gecikme süresi için yasal faiz uygulanır. Bu faiz, en yüksek orandan hesaplanarak işveren tarafından işçiye ödenmek zorundadır.

İstifa Eden Çalışan Kıdem Tazminatı Alabilir mi?

Genel kural olarak, istifa eden çalışanlar kıdem tazminatı alamazlar. Ancak, bazı özel durumlarda istifa edenler de kıdem tazminatına hak kazanabilir:

Kadın Çalışanların Evlilik Nedeniyle İstifası: Evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde istifa eden kadın çalışanlar kıdem tazminatı alabilir.
Askerlik Nedeniyle İstifa: Askerlik görevini yerine getirmek için işten ayrılan ve yıl şartını dolduran çalışanlar kıdem tazminatı hakkı kazanır.
İşçinin Haklı Nedenle Feshi: 4857 sayılı İş Kanunu’nda belirtilen sağlık sebepleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan durumlar veya zorlayıcı sebepler gibi haklı nedenlerle sözleşmesini fesheden işçiler kıdem tazminatına hak kazanır.

2025 Asgari Ücret Kıdem Tazminatı Ne Kadar?

2025 yılı için net asgari ücret 22.104 TL, brüt asgari ücret ise 26.005,50 TL‘dir. Bu durumda, asgari ücretle çalışan bir işçi, 2025 yılında aynı işyerinde çalıştığı her yıl için 26.005,50 TL kıdem tazminatı almaya hak kazanır.

Kıdem Tazminatı ve İhbar Tazminatı Arasındaki Farklar Nelerdir?

Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı, işçinin işten ayrılması durumunda gündeme gelen iki farklı tazminat türüdür:

Kıdem Tazminatı: Belirli koşulların sağlanması halinde işveren tarafından işçiye ödenen bir tazminattır. İşçinin çalışma süresi ve brüt ücreti üzerinden hesaplanır.
İhbar Tazminatı: Hem işveren hem de işçi tarafından ödenebilen bir tazminattır. İş sözleşmesinin feshedileceği, yasal bildirim süreleri içinde karşı tarafa bildirilmediğinde ortaya çıkar.

İhbar Süreleri: Çalışılan işyerindeki çalışma süresine göre ihbar süreleri değişir: